Time 3 Hrs.
MM 70
General Instructions:
i. There are 30 questions in all. All questions are compulsory.
ii. Use of template or stencils for drawing outline maps is allowed.
SECTION – A (Q1 – 17)
Q 1 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рд╡िрдж्рд╡ाрди рдиे рднूрдЧोрд▓ рд╢рдм्рдж рдХा рдк्рд░рдпोрдЧ рдХिрдпा ?
(рдХ) рд╣ेрд░ोрдбोрдЯрд╕ (рдЦ) рдЧैрд▓िрд▓िрдпो (рдЧ) рдЗрд░ेрдЯाрд╕्рдеाрдиीрдЬ (рдШ) рдЕрд░рд╕्рддू
Q 2 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рддрдд्рд╡ рд╡рд░्рддрдоाрди рд╡ाрдпुрдоंрдбрд▓ рдХे рдиिрд░्рдоाрдг рд╡ рд╕ंрд╢ोрдзрди рдоें рд╕рд╣ाрдпрдХ рдирд╣ीं рд╣ै?
(рдХ) рд╕ौрд░ рдкрд╡рди (рдЦ) рдЧैрд╕ рдЙрдд्рд╕рд░्рдЬрди (рдЧ) рд╡िрднेрджрди (рдШ) рдк्рд░рдХाрд╢ рд╕ंрд╢्рд▓ेрд╖рдг
Q 3 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рд╡िрд╖рдп рдХाрд▓िрдХ рд╕ंрд╢्рд▓ेрд╖рдг рдХрд░рддा рд╣ै?
(рдХ) рд╕рдоाрдЬрд╢ाрд╕्рдд्рд░ (рдЦ) рдоाрдирд╡рд╢ाрд╕्рдд्рд░ (рдЧ) рдЗрддिрд╣ाрд╕ (рдШ) рднूрдЧोрд▓
Q 4 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рднूрдЧрд░्рдн рдХी рдЬाрдирдХाрд░ी рдХा рдк्рд░рдд्рдпрдХ्рд╖ рд╕ाрдзрди рд╣ै ?
(рдХ) рднूрдХंрдкीрдп рддрд░ंрдЧें (рдЦ) рдЧुрд░ुрдд्рд╡ाрдХрд░्рд╖рдг (рдЧ) рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоुрдЦी (рдШ) рдкृрде्рд╡ी рдХा рдЪुрдо्рдмрдХрдд्рд╡
Q 5 рдкृрде्рд╡ी рдкрд░ рдЬीрд╡рди рд▓рдЧрднрдЧ рдХिрддрдиे рд╡рд░्рд╖ों рдкрд╣рд▓े рдЖрд░ंрдн рд╣ुрдЖ ?
(рдХ) 1 рдЕрд░рдм 37 рдХрд░ोреЬ рдкрд╣рд▓े (рдЦ) 400 рдХрд░ोреЬ рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े
(рдЧ) 38 рдХрд░ोреЬ рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े (рдШ) 3 рдЕрд░рдм 80 рдХрд░ोреЬ рд╡рд░्рд╖ рдкрд╣рд▓े
Q 6 рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди – рд╕ा рд╕्рдерд▓рдоंрдбрд▓ рдХो рд╡рд░्рдгिрдд рдХрд░рддा рд╣ै?
(рдХ) рдКрдкрд░ी рд╡ рдиिрдЪрд▓े рдоैंрдЯрд▓ (рдЦ) рднूрдкрдЯрд▓ рд╡ рдХ्рд░ोрдб
(рдЧ) рднूрдкрдЯрд▓ рд╡ рдКрдкрд░ी рдоैंрдЯрд▓ (рдШ) рдоैंрдЯрд▓ рд╡ рдХ्рд░ोрдб
Q 7 рджрдХ्рдХрди рдЯ्рд░ैрдк рдХी рд╢ैрд▓ рд╕рдоूрд╣ рдХिрд╕ рдк्рд░рдХाрд░ рдХे рдЬ्рд╡ाрд▓ाрдоुрдЦी рдЙрдж्рдЧाрд░ рдХा рдкрд░िрдгाрдо рд╣ै ?
(рдХ) рд╢ीрд▓्рдб (рдЦ) рдоिрд╢्рд░ (рдЧ) рдк्рд░рд╡ाрд╣ (рдШ) рдХुंрдб
Q 8 рдХौрди – рд╕ी рднूрдХंрдк рддрд░ंрдЧें рдЪрдЯ्рдЯाрдиों рдоें рд╕ंрдХुрдЪрди рд╡ рдлैрд▓ाрд╡ рд▓ाрддी рд╣ैं :
(рдХ) P рддрд░ंрдЧें (рдЦ) S рддрд░ंрдЧें (рдЧ) рдзрд░ाрддрд▓ीрдп рддрд░ंрдЧें (рдШ) рд╕рднी
Q 9 рд░ाрдЬрд╕्рдеाрди рд╕े рдиाрдЧाрд▓ैंрдб рдХी рдпाрдд्рд░ा рдХрд░ें рддो рдиिрдо्рди рдоें рд╕े рдХौрди – рд╕ी рдирджी рд░ाрд╕्рддे рдоें рдирд╣ीं рдЖрдПрдЧी ?
(рдХ) рдпрдоुрдиा (рдЦ) рд╕िंрдзु (рдЧ) рдм्рд░рд╣्рдпрдкुрдд्рд░ (рдШ) рдЧंрдЧा
Q 10 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХिрд╕ рджेрд╢ рдХे рд╕ाрде рднाрд░рдд рдХी рд╕्рдерд▓ीрдп рд╕ीрдоा рд╕рдмрд╕े рд▓ंрдмी рд╣ै ?
(рдХ) рдмांрдЧ्рд▓ाрджेрд╢ (рдЦ) рдкाрдХिрд╕्рддाрди (рдЧ) рдЪीрди (рдШ) рдо्рдпांрдоाрд░
Q 11 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди рд╕ा рджेрд╢ рдХ्рд╖ेрдд्рд░рдлрд▓ рдоें рднाрд░рдд рд╕े рдмреЬा рд╣ै?
(рдХ) рдЪीрди (рдЦ) рдл्рд░ांрд╕ (рдЧ) рдоिрд╕्рд░ (рдШ) рдИрд░ाрди
Q 12 рдбोрдбाрдмेрдЯा рдЪोрдЯी рдХिрд╕ рдкрд╣ाреЬी рд╢ृंрдЦрд▓ा рдоें рд╕्рдеिрдд рд╣ै ?
(рдХ) рдиीрд▓рдЧिрд░ि (рдЦ) рдХाрд░्рдбेрдордо рд╣िрд▓्рд╕ (рдЧ) рдЕрдиाрдорд▓ाрдИ (рдШ) рдирд▓्рд▓ाрдоाрд▓ा
Q 13 рдЕंрдбрдоाрди рдФрд░ рдиिрдХोрдмाрд░ рдХो рдХौрди – рд╕ा рдЬрд▓ рдХ्рд╖ेрдд्рд░ рдЕрдЧрд▓ рдХрд░рддा рд╣ै?
(рдХ) 11 рдбिрдЧ्рд░ी рдЪैрдирд▓ (рдЦ) 10 рдбिрдЧ्рд░ी рдЪैрдирд▓
(рдЧ) рдорди्рдиाрд░ рдХी рдЦाреЬी (рдШ) рдЕंрдбрдоाрди рд╕ाрдЧрд░
Q 14 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди – рд╕ी рдирджी рдн्рд░ंрд╢ рдШाрдЯी рд╕े рдмрд╣рддी рд╣ै ?
(рдХ) рд╕ोрди (рдЦ) рдпрдоुрдиा (рдЧ) рдирд░्рдорджा (рдШ) рд▓ूрдиी
Q 15 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди – рд╕ा рдЕрд▓рдХрдиंрджा рдФрд░ рднाрдЧीрд░рдеी рдХा рд╕ंрдЧрдо рд╕्рдерд▓ рд╣ै ?
(рдХ) рд╡िрд╖्рдгु рдк्рд░рдпाрдЧ (рдЦ) рд░ुрдж्рд░ рдк्рд░рдпाрдЧ
(рдЧ) рдХрд░्рдг рдк्рд░рдпाрдЧ (рдШ) рджेрд╡ рдк्рд░рдпाрдЧ
Q 16 рдЬाреЬे рдХे рдЖрд░ंрдн рдоें рддрдоिрд▓рдиाрдбु рдХे рддрдЯीрдп рдк्рд░рджेрд╢ों рдоें рд╡рд░्рд╖ा рдХिрд╕ рдХाрд░рдг рд╣ोрддी рд╣ै?
(рдХ) рджрдХ्рд╖िрдг – рдкрд╢्рдЪिрдо рдоाрдирд╕ूрди (рдЦ) рдЙрдд्рддрд░ – рдкूрд░्рд╡ी рдоाрдирд╕ूрди (рдЧ) рд╢ीрддोрд╖्рдг рдХрдЯिрдмंрдзीрдп рдЪрдХ्рд░рд╡ाрдд (рдШ) рд╕्рдеाрдиीрдп рд╡ाрдпु рдкрд░िрд╕ंрдЪрд░рдг
Q 17 рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдоें рд╕े рдХौрди – рд╕ी рдирджी ‘рдмंрдЧाрд▓ рдХा рд╢ोрдХ’ рдХे рдиाрдо рд╕े рдЬाрдиी рдЬाрддी рдеी? (рдХ) рдЧंрдбрдХ (рдЦ) рдХोрд╕ी (рдЧ) рд╕ोрди (рдШ) рджाрдоोрджрд░
Q 18 рджिрдП рдЧрдП рдЪिрдд्рд░ рдХो рджेрдЦें рдФрд░ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рджें:-
(1) рдкृрде्рд╡ी рдХी рдЖंрддрд░िрдХ рд╕ंрд░рдЪрдиा рдоें рдХौрди – рд╕ी рддीрди рдкрд░рддें рд╣ैं ?
(2) рдкृрде्рд╡ी рдХे рдХ्рд░ोрдб рдХी рдЧрд╣рд░ाрдИ рдХिрддрдиे рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рд╕े рдХिрддрдиे рдХिрд▓ोрдоीрдЯрд░ рддрдХ рд╣ै ?
(3) рдЬ्рд╡ाрд▓рдоुрдЦी рд╡िрд╕्рдлोрдЯ рдХे рдоैрдЧ्рдоा рдХा рд╕्рд░ोрдд рдкृрде्рд╡ी рдХा рдХौрди – рд╕ा рднाрдЧ рд╣ै ?
Q 19 рджिрдП рдЧрдП рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдХो рджेрдЦें рдФрд░ рдиिрдо्рдирд▓िрдЦिрдд рдк्рд░рд╢्рдиों рдХे рдЙрдд्рддрд░ рджें:-
(b) рднाрд░рдд рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рдоें рд╕्рдеिрдд рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░ рдХौрди – рд╕ा рд╣ै ?
(c) рднाрд░рдд рдХे рдкूрд░्рд╡ рдоें рд╡ाрдпुрдоाрд░्рдЧों рдФрд░ рд╕рдоुрдж्рд░ी рдоाрд░्рдЧों рдХा рдк्рд░рдоुрдЦ рдХे рдХेंрдж्рд░ рдХौрди – рд╕ा рд╣ै ?
Q 20 рдХ्рдпा рд╣рдоें рд╡рди рдорд╣ोрдд्рд╕рд╡ рдордиाрдиा рдЪाрд╣िрдП। рдпрджि рд╣ाँ рддो рдХ्рдпों ?
Q 21 рдк्рд░ाрд░рдо्рднिрдХ рдХाрд▓ рдоें рдкृрде्рд╡ी рдХे рдзрд░ाрддрд▓ рдХा рд╕्рд╡рд░ूрдк рдХ्рдпा рдеा ?
Q 22 рднाрд░рдд рдХी рд▓ंрдмी рддрдЯрд░ेрдЦा рдХे рдХ्рдпा рдк्рд░рднाрд╡ рд╣ैं? рдЕрдерд╡ा рдк्рд░ाрдпрдж्рд╡ीрдкीрдп рдирджिрдпों рдХे рддीрди рд▓рдХ्рд╖рдг рд▓िрдЦिрдП।
SECTION – C (Q24 - 28) (Long Answer Question carrying 5 Mark each) (Answer to each of these questions should not exceed 150 words.) (5 X 5 = 25)
Q 24 рднूрдЧोрд▓ рдХिрд╕े рдХрд╣рддे рд╣ैं ? рд╡िрдж्рдпाрд▓рдп рдЬाрддे рд╕рдордп рдЖрдк рдХिрди рднौрдЧोрд▓िрдХ рдФрд░ рд╕ांрд╕्рдХृрддिрдХ рддрде्рдпों рдХो рджेрдЦрддे рд╣ैं ? рдЗрдирдХो рднूрдЧोрд▓ рдХे рдЕрдз्рдпрдпрди рдоें рдХ्рдпों рд╢ाрдоिрд▓ рдХрд░рдиा рдЪाрд╣िрдП।
Q 25 рднूрдХंрдкीрдп рддрд░ंрдЧों рдХे рд╕ंрдЪрд░рдг рдХा рдЙрди рдЪрдЯ्рдЯाрдиों рдкрд░ рдХ्рдпा рдк्рд░рднाрд╡ рдкреЬрддा рд╣ै рдЬिрдирд╕े рд╣ोрдХрд░ рдпे рдЧुрдЬрд░рддी рд╣ैं?
Q 26 рдмिрдЧ рдмैंрдЧ рд╕िрдж्рдзांрдд рдХा рд╡िрд╕्рддाрд░ рд╕े рд╡рд░्рдгрди рдХрд░ें। рдЕрдерд╡ा рдкृрде्рд╡ी рдХे рд╡िрдХाрд╕ рд╕ंрдмंрдзी рдЕрд╡рд╕्рдеाрдУं рдХो рдмрддाрддे рд╣ुрдП рд╣рд░ рдЕрд╡рд╕्рдеा / рдЪрд░рдг рдХो рд╕ंрдХ्рд╖ेрдк рдоें рд╡рд░्рдгिрдд рдХрд░ें।
Q 27 рдпрджि рдЖрдк рдмрдж्рд░ीрдиाрде рд╕े рд╕ुंрджрд░ рд╡рди рдбेрд▓्рдЯा рддрдХ рдЧंрдЧा рдирджी рдХे рд╕ाрде – рд╕ाрде рдЪрд▓рддे рд╣ैं рддो рдЖрдкрдХे рд░ाрд╕्рддे рдоें рдХौрди – рд╕ी рдоुрдЦ्рдп рд╕्рдерд▓ाрдХृрддिрдпाँ рдЖрдПंрдЧी, рдЙрдирдХा рдЪिрдд्рд░ рд╕рд╣िрдд рд╡рд░्рдгрди рдХीрдЬिрдП। рдЕрдерд╡ा рдпрджि рдЖрдк рд╣рд░िрдж्рд╡ाрд░ рд╕े рд╕िрд▓ीрдЧुреЬी рддрдХ рдХी рдпाрдд्рд░ा рдХрд░ें рддो рдЖрдкрдХे рдоाрд░्рдЧ рдоें рдХौрди – рдХौрди рд╕े рдирджिрдпाँ рдЖрдПंрдЧी, рдЙрдирдХी рдХ्рд░рдордмрдж्рдз рддрд░ीрдХे рд╕े рд╕ूрдЪी рдмрдиाрддे рд╣ुрдП рдХिрд╕ी рдПрдХ рдирджी рдХी рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдХा рд╡рд░्рдгрди рдХीрдЬिрдП।
Map Work (Q29 & 30) (Identification or labeling of geographical features on Outline map of India and World, carrying 5 marks each. Maps provided to you must be attached within your answer book.) (5 X 2 = 10)
(a) рднाрд░рдд рдХी рдоुрдЦ्рдп рднूрдоि рдХा рджрдХ्рд╖िрдгрддрдо рдмिंрджु
(b) рдХाрд░ाрдХोрд░рдо рд╢ृंрдЦрд▓ा
(c) рдиंрджाрджेрд╡ी рдкрд░्рд╡рдд рдЪीрдЯी
(d) рдирд░्рдорджा рдирджी
(e) рд╕рд░्рд╡ाрдзिрдХ рд╡рд░्рд╖ा рд╡ाрд▓ा рдПрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░
(f) рдбेрд▓्рдЯाрдИ рд╡рдиों рдХा рдПрдХ рдХ्рд╖ेрдд्рд░
India Map for Q 29
Q 30 рд╡िрд╢्рд╡ рдХे рджिрдП рдЧрдП рд░ूрдкрд░ेрдЦा рдоाрдирдЪिрдд्рд░ рдкрд░ рджрд░्рд╢ाрдИ рдЧрдИ рдХिрди्рд╣ीं рдкाँрдЪ рд╡िрд╢ेрд╖рддाрдУं рдХो рдкрд╣рдЪाрдиें рдФрд░ A, B, C, D, E, F рдФрд░ G рдХे рд░ूрдк рдоें рдЪिрди्рд╣िрдд рд░िрдХ्рдд рд╕्рдеाрдиों рдкрд░ рдЗрдирдХे рдиाрдо рд▓िрдЦें।
A. рд╡िрд╢्рд╡ рдХा рджूрд╕рд░ा рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк
B. рд╡िрд╢्рд╡ рдХा рд╕рдмрд╕े рдмреЬा рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░
C. рдПрдХ S рдЖрдХृрддि рдХा рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░
D. рднाрд░рдд рдХे рджрдХ्рд╖िрдг рдоें рд╕्рдеिрдд рдПрдХ рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░
E. рдЙрдд्рддрд░ рдз्рд░ुрд╡ рдХे рдкाрд╕ рд╕्рдеिрдд рдорд╣ाрд╕ाрдЧрд░
F. рд╕рдмрд╕े рдЫोрдЯा рдорд╣ाрдж्рд╡ीрдк
World Map for Q 30
ЁЯСЙCLICK HERE Below for
Class 11th Geography Half Yearly Paper 2023 (English Medium)